Pljevlja – Islamska zajednica u Pljevljima je obilježila 250 godina od izgradnje Hadži Alijine džamije. Tim povodom 19 maja održan je kulturni program na platou ispred džamije, uz prisustvo nekoliko stotina Pljevljaka. Skupu se obratio imam Hadži Alijine džamije Erol ef. Pita i u svom govoru istakao značaj obilježavanja ovog datuma.
„Poštovani džematlije, komšije, sugrađani i dragi gosti:
Ove godine navršava se 250 godina od izgradnje Hadži Alijine džamije u Pljevljima. Okupili smo se ovdje da obilježimo ovaj za nas Pljevljake značajan jubilej.
Ova džamija je sagrađena 1177 godine po hidžri ili 1763 godine po Gregorijanskom kalendaru. Poštujući odluku Rijaseta islamske zajednice da se u ovom mjesecu obilježava Dan džamija, kao podsjećanje na rušenje Ferhadije džamije u Banja Luci i mi smo odlučili da večeras obilježimo dan kada je podignuta ova zadužbina.
Hadži Alijina džamija je vakuf – zadužbina Hadži Alije sina Hadži Hasana Taslidžaka i u prošlosti je bila obrazovna ustanova gdje su se generacije Pljevljaka učile pismenosti, na arapskom, persijskom i maternjem jeziku i gdje se sticalo znanje iz vjerskog i opšteg obrazovanja.
Službenici ove džamije, kao i ostalih džamija su u prošlosti pored osnovnih dužnosti vodili i matične knjige rođenih, umrlih i vjenčanih u mahali sa takvom preciznošću da se i danas ponekad ukaže potreba za nekim dokumentom iz davne prošlosti.
U haremu džamije sahranjeni su mnogi ugledni Pljevljaci iz mahale, o čemu svjedoče bijeli kameni nišani i koji svojim oblikom i veličinom govore o statusu umrlog. Na mnogim grobnim mjestima nema nikakvog obilježja, što ne znači da na tom mjestu nije niko ukopan. Na tim neobilježenim mjestima sahranjeni su muhadžiri-prognanici, sa seoskog područja, koji su tokom Drugog svjetskog rata kao izbjeglice bili smješteni u pljevaljskim džamijama i koji su umirali usled raznih bolesti, gladi i epidemija.
Džamije i groblja su dio naše istorije i svjedoci našeg postojanja i to nas posebno obavezuje da ih što češće posjećujemo, održavamo i čuvamo i za generacije koje dolaze poslije nas.
Vrijedni džematlije ovoga džemata su u zadnjih nekoliko godina uradili mnogo za ovu džamiju, o čemu svjedoči lijepo izgrađen šadrvan, uređen džamijski harem sa zaštitnom ogradom, enterijer džamije kao i prilazna staza uokvirena cvijećem, tako da ove godine dostojno obilježavamo ovaj važan jubilej“, u obraćanju je istakao Erol ef.
U nastavku programa prisutnima se predstavio hor „Husein paša“ izvođenjem ilahija i sevdalinki.
Hadži Alijina džamija se nalazi u mahali Penda i smatra se jednom od poslednjih džamija koje su izgrađene u Pljevljima. Tridesetih godina XX vijeka u Pljevljima je bilo devet džamija: Husein pašina, Rizvan čauševa, Hadži Zekerija, Hadži Hasan, Odobašina, Hamidija, Misri Ahmed-begova, Bubicina i Hadži Alijina džamija.
Godine 1936 porušena je Odobašina džamija, Hamidija džamija je porušena 1942 godine, Misri Ahmed-begova i Bubicina su porušene 1959 godine, a Hadži Hasan džamija je porušena 1963 godine od koje je ostala kamena munara, koja je uz pomoć TIKE renovirana 2011 godine.
Jakub Durgut